Để tính thực đơn dinh dưỡng cho trẻ mầm non, cần dựa theo bảng định lượng thực phẩm sau:
BẢNG ĐỊNH LƯỢNG CHẾ ĐỘ ĂN, KHẨU PHẦN ĂN CỦA TRẺ MẦM NON
Theo quy định chuẩn của chương trình giáo dục mầm non
| Tiêu chí |
Nhà trẻ |
Mẫu giáo |
| Nhu cầu khuyến nghị năng lượng ( Đơn vị ngày / trẻ ) |
930 – 1000 Kcal |
1230 – 1320 Kcal |
| Nhu cầu khuyến nghị năng lượng tại trường |
600 – 651 Kcal |
615 – 726 Kcal |
| Số bữa ăn tại trường |
Hai bữa chính và 1 bữa phụ |
Một bữa chính và 1 bữa phụ |
| Năng lượng phân bổ cho các bữa ăn |
– Bữa trưa: 30-35% năng lượng cả ngày.
– Bữa chiều: 25-30% năng lượng cả ngày.
– Bữa phụ: 5-10% năng lượng cả ngày
|
– Bữa trưa: 30-35% năng lượng cả ngày
– Bữa phụ: 15-25% năng lượng cả ngày
|
| Tỉ lệ các chất cung cấp năng lượng |
-Chất đạm (Protit): 13-20% năng lượng khẩu phần
-Chất béo (Lipit): 30-40% năng lượng khẩu phần
-Chất bột (Gluxit): 47-50% năng lượng khẩu phần
|
-Chất đạm (Protit): 13-20% năng lượng khẩu phần
-Chất béo (Lipit): 25-35% năng lượng khẩu phần
-Chất bột (Gluxit): 52-60% năng lượng khẩu phần
|
| Nước uống |
0,8- 1,6 lit/trẻ/ ngày (Kể cả nước trong thức ăn) |
1,6- 2,0 lit/trẻ/ ngày (Kể cả nước trong thức ăn) |
CÁCH XÂY DỰNG THỰC ĐƠN CHO TRẺ MẦM NON
Muốn xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non trước hết người cấp dưỡng mầm non cần phải bám sát vào các yêu cầu về năng lượng dưới đây. Bởi các yêu cầu này luôn là nguyên tắc thống nhất tổng trong mỗi thực đơn khác nhau. Cụ thể như:
Đảm bảo đủ lượng Calo mỗi ngày cho trẻ
Cách xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non
Năng lượng được cung cấp cho trẻ chủ yếu đến từ bột đường và chất béo. Bột đường có nhiều ở các loại ngũ cốc và đường còn chất béo có nhiều ở dầu mỡ và các loại hạt có tinh dầu. Một lưu ý nhỏ cho các cô giáo mầm non khi xây dựng thực đơn cần chú ý kết hợp hài hòa giữa hai loại thực phẩm ít và nhiều calo đảm bảo đa dạng thực đơn mà vẫn đủ lượng calo cần thiết mỗi ngày cho trẻ.
Ví dụ thực đơn 1 ngày:
- Bữa chính sáng:
- Món mặn: cá viên sốt thịt.
- Canh thập cẩm (su hào, khoai tây, cà rốt…).
- Bữa chiều: Xôi vừng dừa
Cân đối tỷ lệ giữa các chất Protein – Lipid - Glucid
Protein là chất cần thiết cho sự phát triển trí não của trẻ, đây cũng là nguyên liệu chủ yếu để xây dựng các tố chất quan trọng trong cơ thể của trẻ. Protein có nhiều trong các thực phẩm như: thịt, trứng, cá, sữa, đậu, lạc, vừng …
Lipid chính là nguồn cấp năng lượng cần thiết, những loại thực phẩm giàu Lipid gồm mỡ lợn, dầu ăn, một số loại thịt cá và hạt quả có nhiều tinh dầu. Còn Glucid là chất cung cấp lượng chủ yếu cho cơ thể trẻ mầm non, có nhiều trong: bột mì, gạo, miến, đường, đậu…
Như vậy trong bữa ăn cho trẻ mầm non hằng ngày chúng ta phải đảm bảo cân bằng đầy đủ các loại chất trong thực phẩm nghĩa là cân đối lượng chất ( P – L – G ).
Muốn cân đối lượng chất, phải đảm bảo:
- Đạm có thể cấp từ động vật (rất nhiều nhưng giá thành đắt), thực vật (giá rẻ), do tiền ăn đóng của các trẻ mầm non có định mực nên cần biết kết hợp đạm cung cấp từ các loại động vật, thịt trứng cá sữa với đạm từ lạc đậu vừng. Một số loại canh rau có độ đạm khá cao như rau muống, rau ngót, giá đỗ.
- Cần chế biến các món rán, xào để đảm bảo lượng lipid trong mỗi bữa ăn của trẻ, đảm bảo đủ nhu cầu cơ thể trẻ mà vẫn cân đối giữa các bữa ăn chính và phụ trong ngày. Một số món khác có thể nấu như mỳ, gạo nếp, chè…
Tháp dinh dưỡng
ĐA DẠNG THỰC ĐƠN VÀ THỰC PHẨM
Các chất dinh dưỡng đều có vai trò quan trọng khác nhau đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhất là lứa tuổi mầm non. Do đó, mỗi bữa ăn hằng ngày của trẻ cần phải kết hợp nhiều loại thực phẩm khác nhau. Mỗi loại thực phẩm nhất định cung cấp lượng chất, số chất nhất định để trẻ ăn đủ chất thì phải đan xen nhiều loại thực phẩm trong bữa ăn.
Ví dụ như đậu phụ có thể chế biến nhiều món như: đậu nhồi thịt, đậu rán sốt cà chua, trứng hấp thịt đậu phụ… Cua đồng có thể chế biến với rau đay, mồng tơi, mướp, rau dền, rau muống…Đồng thời, các món ăn sẽ được thêm gia vị để tạo món khác nhau, hấp dẫn với trẻ nhưng cần tránh các gia vị cay nóng ảnh hưởng đến trẻ.
CÁCH TÍNH THỰC ĐƠN CHO TRẺ MẦM NON – LÀM THỰC ĐƠN THEO MÙA
Các món ăn còn phụ thuộc vào khí hậu, điều kiện từng mùa. Cụ thể như mùa hè oi bức thì nhu cầu về nước cơ thể trẻ sẽ tăng lên cần thêm nhiều món tăng nước và canh cua, canh chua dễ ăn. Còn mùa đông các cô giáo có thể dùng nhiều món rán, xào, hầm nhừ để trẻ ăn ngon miệng hơn vì thời tiết lạnh. Chúng tôi khuyên những người cấp dưỡng mầm non nên sử dụng các loại rau quả theo mùa và hạn chế dùng thực phẩm trái mùa sẽ an toàn hơn và tiết kiệm chi phí .
Lên thực đơn theo mùa
CÁCH TÍNH THỰC ĐƠN CHO TRẺ MẦM NON ĐẢM BẢO TÀI CHÍNH
Thông thường tiền ăn thu theo tháng của trẻ mầm non chỉ khoảng vài trăm nghìn một tháng nên việc xây dựng thực đơn để đủ năng lượng, dinh dưỡng, đảm bảo đủ lượng calo và tỉ lệ chất mà vẫn đảm bảo tài chính không phải dễ. Do đó, vừa giúp bữa ăn phong phú vừa đảm bảo tài chính nên kết hợp thực phẩm đắt với thực phẩm rẻ, giữa thịt cá, trứng sữa với rau, hoa quả.
Trên đây là cách tính thực đơn cho trẻ mầm non đảm bảo dinh dưỡng nhất, hi vọng sẽ giúp bạn lên kế hoạch dinh dưỡng cho trẻ tốt hơn.